W ostatnich miesiącach zrobiło się głośno o nowego rodzaju sieci społecznościowej – Mastodon, która ma być opensourcową alternatywą dla Twittera. Co prawda aplikacja istnieje już kilka lat, jednak dopiero niedawno Mastodon przyciągnął uwagę większej liczby internautów.
Czym jest i jak działa Mastodon?
Mastodon Social to zdecentralizowana sieć społecznościowa, która została założona w 2016 roku przez niemieckiego programistę rosyjskiego pochodzenia, Eugena Rochko. Najnowsza wersja Mastodon 4.0 wyszła pod koniec 2022 roku. Serwis został stworzony w odpowiedzi na pozostałe serwisy społecznościowe oparte na algorytmach decydujących, jakie treści będą wyświetlać się poszczególnym użytkownikom oraz jakiego rodzaju kontent można wrzucać.
Tego rodzaju portal społecznościowy funkcjonuje na zasadzie Fediwersum (od fediverse, „federated universe”), czyli sieci zdecentralizowanych serwisów społecznościowych, rozwiązania przypominającego P2P. Oznacza to, że w skład jednego serwisu społecznościowego wchodzi wiele odrębnych serwerów działających pod własnymi domenami. Dzięki temu użytkownicy z różnych serwerów mogą wchodzić ze sobą w interakcję, działa to podobnie do maili, przykładowo: mając domenę w Onecie, można wysyłać i otrzymywać wiadomości od użytkownika zarejestrowanego na Gmailu.
Pod wzgledem wyglądu i funkcjonalności Mastodon najbardziej przypomina Twittera, jednak nie jest to jedyny tego typu serwis społecznościowy. YouTube i Facebook też mają swoje zdecentralizowane alternatywy, a są nimi PeerTube oraz Frendi.ca. Kod źródłowy jest ogólnie dostępny, dzięki czemu ci, którzy nie chcą skorzystać z gotowych serwerów, mogą pobrać kod źródłowy i stworzyć własny serwer, ustalając na nim swoje zasady dotyczące publikowanych treści.
Skąd nagły wzrost popularności Mastodona?
Gwałtowne zmiany i kontrowersyjne decyzje nowego właściciela Twittera pchnęły internatów do Mastodona, którego liczba użytkowników pod koniec roku 2022 wzrosła z 300 tys. do ponad 2,5 miliona osób.
Najbardziej kontrowersyjne decyzje Elona Muska, które zmusiły użytkowników do poszukiwania alternatywy dla Twittera, to m.in.: przywrócenie konta Donalda Trumpa i Kayne Westa, zakaz linkowania do innych serwisów społecznościowych, wprowadzenie opłaty za znaczek weryfikacji, podejmowanie decyzji na podstawie ankiet, oraz zwolnienie kilku tysięcy pracowników. Co więcej, Twitter odnotował straty na poziomie kilkunastu milionów, a sytuacja stała się na tyle poważna, że Apple zagroziło usunięciem aplikacji Twittera ze sklepów iOS.
Różnice między Mastodonem a Twitterem
Mimo niezbyt oryginalnego interfejsu Mastodon oferuje kilka ciekawych funkcji odróżniających go od Twittera. Oto najważniejsze z nich:
- Limit wiadomości wynosi 500 znaków, czyli 220 więcej niż na Twitterze.
- Wiadomości można lajkować, dając „gwiazdkę”, można je również udostępniać u siebie, czyli „podbijać”.
- Nazwa użytkownika przypomina adres mailowy (nazwaużytkownika@nazwaserwera).
- Istnieje możliwość zamieszczenia CW („content warning”), którym użytkownik może uprzedzić pozostałych o rodzaju treści posta.
- Brak odgórnego nadzoru i moderatora, każdy serwer ma swoje własne zasady i może odznaczać się mniejszą lub większą swobodą wypowiedzi. Jeśli polityka danego serwera jest niezgodna z przekonaniami użytkownika, istnieje opcja blokady. W takim wypadku wszystkie osoby korzystające z tego serwera zostaną ukryte (można też blokować konkretnych użytkowników).
- Brak reklam, z wyjątkiem tych opublikowanych przez obserwowanych użytkowników.
- Chronologiczne wyświetlanie wszystkich udostępnionych treści z danej sieci społecznościowej.
- Brak możliwości automatycznego wyszukiwania kont, wszystko trzeba wyszukiwać ręcznie.
- Opcja prowadzenia konta przez bota, co może być szczególnie przydatne w przypadku regularnych publikacji (np. wpisów na bloga). Użytkownik może zdecydować, czy informacja o prowadzeniu konta przez bota ma być widoczna dla odbiorców.
Jednak oprócz wielu ciekawych funkcji oferowanych przez Mastodon, warto też mieć na uwadze techniczne aspekty funkcjonowania tego serwisu. Administrator ma dostęp do adresu e-mail oraz IP, a nawet wiadomości prywatnych użytkowników należących do danego serwera, choć nad tym ostatnim trwają prace i wkrótce wiadomości będą szyfrowane. Co więcej, administratorzy mogą w każdej chwili zablokować konto bądź usunąć cały serwer. Warto również dodać, że większość administratorów zajmuje się tym hobbistycznie, a nie profesjonalnie, przez co istnieje ryzyko częściej występujących problemów technicznych.
Podsumowanie
Mastodon może być bardzo ciekawym rozwiązaniem dla osób ceniących sobie swobodę i niezależność ponad wygodę. Dla takich użytkowników brak algorytmów decydujących o osobach, treściach i reklamach wyświetlanych na tablicy będzie ogromną zaletą.
Z drugiej strony brak spersonalizowanych treści oznacza brak selekcji. Może się to wiązać z wyświetlaniem kontentu, który dla użytkownika będzie nieistotny bądź niezgodny z jego przekonaniami. Co więcej, Mastodon ogranicza swoich użytkowników do jednej, określonej na początku społeczności, w przeciwieństwie do Twittera, który umożliwia dowolne przełączanie się między tematami w zależności od aktualnych potrzeb i zainteresowań. Większa swoboda wiąże się też z większym nakładem pracy, jaki użytkownik musi wykonać, aby mieć na feedzie interesujące go treści oraz, w przypadku braku własnego serwera, byciem zdanym na administratorów. Na pewno nie każdy będzie zadowolony z takich rozwiązań, jednak jest to ciekawa alternatywa dla osób zmęczonych scentralizowanymi sieciami zarządzanymi przez algorytmy i korporacje.
Autorka: Aleksandra Golińska
Źródło:
AKADEMIA SOCIAL NINJA 
Dodaj komentarz